Türkiye'nin gündemine oturan "yerli ve milli araba" üretimi sonrası Afganistan'ın ürettiği yerli araba gündem, detayları ise apayrı olay oldu...
Geçtiğimiz aylarda çoğu kesim tarafından "seçim hamlesi" olarak yorumlanan, yerliliği ayrı, parçaları ayrı sorgulanan ve bu arada tarih sayfalarını "milli üretim" başlığı altında yeniden açtıran AKP'nin TOGG müjdesi sonrası, Taliban'dan "yerli araba" hamlesi gelmişti ki; ortaya çıkan detaylar ile bu haber ayrıca dikkat çekti.
Mada 9 olarak adlandırılan araç, Afganistan Teknik Meslek Enstitüsü'nde (ATVI) çalışan 30 kişilik bir mühendis ekibi tarafından yapılmış bir süper otomobil prototipi olarak adlandırılırken, dışarıdan şık görünen araç, içinde Toyota Corolla'dan alınan ve performans açısından, tanınmış süper otomobillerle mücadele etmekte muhtemelen zorlanacak bir motora sahipti.
Erhan Nalçacı'nın kaleminden "Bilmiyorum şu haber dikkatinizi çekti mi geçen hafta: Afganistan yerli araba üretmiş ama ne araba! " diyerek incelediği Taliban üretimi, kullanılan ifadeler ve aktarılan detaylar ile sosyal medyaya konu oldu.
"Mahvedilen ve aşağılanan bir ülke halkının dünyada bir onur yakalamak istemesi değil, bunu arabada bulması. Bir şaka gibi." diyen Nalçacı'nın konu ile ilgili dikkat çeken cümleleri şöyle oldu;
"Geçen hafta ortaya çıkan ve Afganistan’da üretilen Mada-9. Afganistan’da birkaç kişi dışında kimsenin alamayacağı arabaya hayran hayran bakan erkekler görülüyor. Çünkü kadınlara bırakın araba sürmeyi parka gitmek bile yasaklanmış durumda.
Afganistan’ın 38 milyon civarında nüfusu var ve halkın %70’inden fazlası derin bir yoksulluk içinde, bu yoksulluğun bu yıl toplumun hemen tamamına, %90’ına kadar yayılması bekleniyor.
Ve Taliban temsilcisi “Bu araba Afganistan’ın onurudur” demiş.
Aynı Taliban yönetimi biliyorsunuz geçenlerde kadınların üniversite eğitimi almasını yasakladı. Gericilik kelimenin tam anlamıyla somutlandı. Çünkü 19. yüzyıldan itibaren kadınların üniversite eğitimi almak ve bilim üretimine katılmak için verdikleri zorlu mücadele geriye sarılmış oldu bir süre için.
.....
Afganistanlı bir şirket üretmiş Mada-9’u, motoru Toyota!
Ve Katar’da fuara gidecekmiş.
Bu araba ne Afgan halkının refahına ne aydınlanmasına, ne eşitlik ve özgürlük mücadelesine katkı yapacak. Bir avuntu, gerici iktidarın devamı için bir soluk belki.
Türkiye bir Afganistan değil kesinlikle. Ama bu kötü bir şakaya benzeyen olay Türkiye’yi daha iyi anlamamıza fırsat veriyor.
Türkiye ilginç ülke.
Emperyalist hegemonya krizinde salınım yapması ile bir yerde Almanya’ya benziyor, ekonomik olarak gelişmesine rağmen her an çökecek izlenimi vermesi ile Arjantin’den başlayıp bir sürü kapitalist ulusu andırıyor.
Ve egemen sınıfının son 20 yılda orta çağ ideolojilerine yaslanarak ülkeyi yağmalaması ve ülkenin onuru olarak “yerli arabayı” ileri sürmesi nedeniyle Afganistan’a da benziyor.
Bu sürecin birçok yönü olan karmaşık örüntüsünü bırakıp araba meselesine dönelim.
“Az gelişmiş” bir kapitalizmle yüz yıldır imtihan edilen bir ulusun onuru “yerli binek arabası” ile kurtulur mu?
Yerliyi tırnak içine alıyoruz, çünkü TOGG’un motoru Almanya’dan! Yüzde 50’si yerliymiş şimdilik.
....."
