Murat Ülker ABD'nin şikayetiyle Cola Turka'ya dev ceza kesildiğini iddia etmişti ki AKP'nin eski bakanından gelen "Ben değil Erdoğan çağırdı." açıklaması gündeme bomba gibi düştü.
Türkiye'de tartışmaları devam eden Cola Turka dosyasında tartışmalar devam ederken son olarak Sanayi ve Ticaret eski Bakanı Ali Coşkun'un, Yıldız Holding Patronu Murat Ülker'in iddialarına canlı yayında verdiği yanıt ve sonrası olay oldu.
Türkiye bir yandan Ali Coşkun'un , Murat Ülker'e yazdığı 6 sayfalık mektubu konuşurken, diğer yandan da ABD'nin şikayet mektubu ile trilyonlarca lira ceza ödeyen iş insanı Murat Ülker'in Cola Turca hakkında anlattıklarını konuşuyor.
Ülker'in 2003 yılında Coca Cola ve Pepsi'ye rakip olarak çıkardığı, çarpıcı reklamları ve uygun fiyatıyla 2005 yılında en çok satan ikinci kola markası olan Cola Turka'nın hikayesi ortaya çıkan yeni bilgiler ile güncelliğini korumaya devam ediyor.
"İSMİ LAZIM DEĞİL"
Öncelikler İstanbul Gençlik Platfomu kanalının yayınında konuşan iş insanı Murat Ülker, dönemin Sanayi Bakanı Ali Coşkun'un kendisini çağırdığını söylediği o ses getiren açıklamalarında şu ifadeleri kullanmıştı;
"Sanayi Bakanı, babamın arkadaşı olur ismi lazım değil, beni Ankara'ya başbakanlığa çağırdı. Bana, 'Murat cebimde bir mektup var, seni ABD Büyükelçisi şikayet ediyor bu nedenle sana küçük bir ceza vereceğiz' dedi. Çok utandım tabii. Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti'nin başbakanlığı, sen de bakansın ne demek ABD Büyükelçisi seni şikayet ediyor dedim. Böyle bir şey olabilir mi memlekette kanunlar var dedim ama kimse dinlemedi.
Sonra 35 trilyonluk ceza yedik. Artık bizi ne kadar büyük görüyorlarsa 35 trilyonluk ceza verdiler. Devletin karışacağı işe niye giriyorsun denebilir ama devletin kola işine karışacağı kimin aklına gelir? Böyle kurmuşsun, şöyle imalat yapıyorsun diye devletin karışacağı. Bende de biraz delilik var herhalde, gittim devleti mahkemeye verdim. Devlet, Türkiye Cumhuriyeti. Mahkeme 7 yılın sonunda yanlış diyerek cezayı iptal etti. Cezayı ödemedik."
"YABANCI BİR DEVLETİN TALİMATI İLE İŞ YAPAN"
Bahsi geçen ve dönemin Sanayi Bakanı Ali Coşkun ise iş insanı Murat Ülker'in söylediklerine Akit TV'de katıldığı canlı yayında şöyle yanıt verdi;
“Murat Bey'e Cuma günü noter kanalıyla 6 sayfalık olayın doğrusunu yazdım. ‘Kamuoyunda beni ve devleti kötü duruma düşürdün’ dedim. Biz yabancı bir devletin talimatıyla iş yapan bir bakan durumuna düştük. Zaman karıştırmış. Murat Bey'i ben çağırmadım. Çağırsam bakanlığa çağırırdım. Murat Bey'i o zaman başbakan çağırmış (Erdoğan) sene 2004. Ceza olayı 2006. 2005 yılında şeker kurulu bütün fabrikalara duyuruda bulunmuş. Kota dışında iş yaparsanız 11. maddeye göre cezalandırılırsınız diyor.”
Yeniçağ'ın haberinede detaylı olarak yer verildiği üzere tartışmaları halen süren Cola Turka'nın tarihçesi şöyle;
Cola Turka, Yıldız Holding A.Ş. firması tarafından 25 Haziran 2003 tarihinde piyasaya sürüldü ve pazarlama stratejisindeki yenilikçi başarıları ile Cola Turka satış rekorları kırmaya başladı.
Kuruluşundansadece iki yıl sonra 2005 yılında pazarda 2. sıraya yerleşen Cola Turka, 2005-2011 yılları arasında da Beşiktaş futbol ve basketbol takımlarına sponsor oldu.
Ülker, kolada kullanmak üzere, kendi nişasta bazlı şekerini üretme yoluna gitti ve 2001'den bu yana yürürlükte olan şeker Kanunu'nun bazı maddelerindeki ifadelere dayanarak şeker ve mısır şurubu üreten bir tesisi Cargill ile ortak kurdu.
Cargill ile Ülker'in yüzde 50'şer ortak olduğu Pendik Nişasta Sanayi, nişasta bazlı şekerin ara maddesi olan nişasta sütünü Cargill'den satın alıp Ülker'e sattı ve böylelikle Ülker de nişasta sütünü, şekere dönüştürüp Cola Turka'da kullanarak maliyetlerde ciddi bir rekabet avantajı sağladı.
Durumu fark eden rakipler Pepsi ve Coca Cola, şeker üretimi için devletten izin istediler, izin verilmeyince de Ülker'in dolaylı da olsa zaten bu işi yaptığını ileri sürerek rekabet koşullarına uymadığı ve yasal şeker kotasını aştığı gerekçesiyle Ülker'i şikayet etti.
Kola savaşları şikayetlerle resmiyete dökülünce Şeker Kurumu araştırma yaptı ve Cola Turka'ya bir yazı göndererek 'kota tahsisatı olmadığı için yapılacak üretimin kanuna aykırı olacağını' bildirdi.
Bunun üstüne Şubat 2005'te Cargill, Ülker'e nişasta sütü satışını durdurdu ve esas faaliyet alanı nişasta bazlı tatlandırıcı üretmek olan şirketler de ilke olarak son ürünü (nişasta bazlı tatlandırıcı) ihtiyacı olanlara kota çerçevesinde satmaya başladı.
Şikayetin sonucu olarsurak 30 kü milyon liralık bir cezayla Ülker'in şeker operasyonu durduruldu. Ülker itiraz etse de durum değişmedi ve maliyet avantajı kaybolmuş olduğu gibi öngörmediği bir cezayı da ödemek zorunda kaldı.
Karşı reklam ve kampanyalarla Cola Turka'nın pazar payı yüzde 15'lere geriledi. düşük fiyat dezavantajı ile birlikte zorlanmaya başladı. Ayrıca Müslüman bir ülkenin markası olması sebebiyle Orta Doğu ülkelerine ihracatın fırsat olabileceği konusu ise tereddütle karşılanıyordu ki Cola Turka, Türkiye pazarında dahi tutunma çalışmaları için ciddi pazarlama maliyetleri altına giriyor rekabeti iliklerine kadar hissediyordu.
Bu durumda yeni bir maceraya atılmak sağlam bir ülke ortağı olmadan mümkün değildi ve yerinde üretim daha mantıklıydı.
2010'da Ülker, Cola Turka'nın pazarlamasında tarihi bir karar alarak agresif olmaktan vazgeçtiklerini "Global bir oyuncu ile rekabet edip kolada para kaybetmek yerine, güçlü olduğumuz çikolata, bisküvi ve sakıza odaklandık" diyerek açıkladı.
COLA TURKA'YA NE OLDU?
Satın almadan kısa süre sonra 2016 yılında Cola Turca'nın yüzde 90 hissesini Japon şirketi DyDo Drinco'ya sattı ve Cola Turka artık Ülker kamyonlarında taşınmayan ve dolayısıyla Anadolu'nun küçük köylerinde kasabalarında bile zor bulunur hale gelen bir ürün oldu.
Cola Turka şu an bazı bakkallar ve büyük toptancılarda hâlâ satılıyor olsa da 2003 yılında Türkiye'nin en büyük kola üreticisi olmak için pazara dahil olan markanın şu an pazar payı yok denebilecek kadar az.
Trendyol, Hepsiburada, Sanal Migros gibi online alışveriş sitelerinde Cola Turka'nın satışı devam ediyor.
